Ο πόνος στα μάτια είναι μια γενικόλογη έκφραση που περιγράφει την ενόχληση στο εσωτερικό ή το πίσω μέρος του οφθαλμού αλλά και την ευρύτερη περιοχή του.
Ο πόνος μπορεί να εμφανίζεται είτε μονομερής είτε διμερής: μπορεί να αντιμετωπίσετε πόνο μόνο στο δεξί ή μόνο στο αριστερό μάτι και, ενίοτε, δυσφορία κι ενόχληση που επηρεάζει και τα δύο μάτια. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πόνος στο δεξί μάτι εμφανίζεται συχνότερα από τον πόνο στο αριστερό μάτι ή το αντίστροφο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως τραυματισμός στα μάτια, η αιτία του πόνου είναι προφανής. Αλλά συχνά είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε τι τον προκαλεί.
Και για να περιπλέξουμε ακόμα περισσότερα τα πράγματα, η ένταση του πόνου δεν αντανακλά τη σοβαρότητα της υποκείμενης πάθησης. Με άλλα λόγια, μια σχετικά μικρή και -εν μέρει- αβλαβής ενόχληση, όπως η επιφανειακή τριβή του κερατοειδούς, μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επώδυνη. Απ’ την άλλη, πολλές σοβαρές παθήσεις των ματιών, συμπεριλαμβανομένου του καταρράκτη, του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας, του πιο συνηθισμένου τύπου γλαυκώματος, της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς κι ορισμένων διαβητικών οφθαλμικών παθήσεων, δεν προκαλούν καθόλου πόνο ή ενόχληση στα μάτια. Συνεπώς, το μέγεθος του πόνου δεν είναι επαρκής δείκτης για τη διάγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης.
Ο πόνος στα μάτια δημιουργεί διάφορες αισθήσεις δυσφορίας και πυροδοτεί διάφορα συμπτώματα. Ανάλογα με τα συμπτώματα και την έντασή τους, ο οφθαλμίατρος θα προσδιορίσει τις αιτίες και θα συνταγογραφήσει την κατάλληλη θεραπεία.
Τα συμπτώματα πόνου περιλαμβάνουν:
- Μια έντονη αίσθηση μαχαιριού.
- Αίσθηση καψίματος.
- Έντονος και βαρύς πόνος.
- Αίσθηση ξένου σώματος μέσα στο μάτι.
Τα συμπτώματα συχνά συνοδεύονται από θολή όραση, ερυθρότητα και ευαισθησία στο φως.
Αιτίες πόνου στο πρόσθιο μέρος του οφθαλμού
Ξένο σώμα στην επιφάνεια του κερατοειδούς
Δεν προκαλεί μεγάλη έκπληξη το γεγονός πώς αυτό που προκαλεί την αίσθηση ενός ξένου σώματος στα μάτια είναι πράγματι ένα ξένο σώμα. Τα πιο συχνά σώματα που διεισδύουν στο μάτι, προκαλώντας έντονη δυσφορία, είναι μεταλλικά υπολείμματα, ανόργανα τρίμματα, όπως άμμος, μικροσκοπικές πετρούλες που βρίσκονται στον αέρα, κ.τ.λπ., αλλά και πλήθος ορισμένων μικροσκοπικών οργανικών υλικών, όπως είναι τμήματα ξύλου που μπορούν να εισέλθουν στο μάτι κατά τη διάρκεια εργασιών.
Ο πόνος που προκαλείται μπορεί να κυμαίνεται από ήπιος έως πολύς σοβαρός και συνήθως είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός όταν ανοιγοκλείνετε τα βλέφαρα σας (αφού με αυτήν την κίνηση προκαλείται ακόμη μεγαλύτερη τριβή). Συχνό σύμπτωμα αποτελεί η θόλωση της όρασης αλλά κι η ευαισθησία στο φως.
Μια τέτοια κατάσταση απαιτεί συχνά άμεση επίσκεψη στον οφθαλμίατρο. Το υλικό που βρίσκεται στην επιφάνεια τους κερατοειδούς μπορεί να προκαλέσει γρήγορα μια σοβαρή λοίμωξη στον οφθαλμό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αφαίρεση των σωματιδίων είναι εύκολη και γρήγορη υπόθεση. Ωστόσο, μπορεί να συνταγογραφηθούν αντιβακτηριακές οφθαλμικές σταγόνες, προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές λοιμώξεις του κερατοειδούς.
Γδάρσιμο του κερατοειδούς
Αν και οι περισσότερες εκδορές του κερατοειδούς δεν είναι σοβαρές, μπορεί να είναι πολύ άβολες κι ενδέχεται να προκαλέσουν ευαισθησία στο φως και δακρύρροια.
Πολλές επιφανειακές γρατσουνιές του κερατοειδούς θεραπεύονται από μόνες τους εντός 24 ωρών. Ωστόσο, οι βαθύτερες εκδορές μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή οφθαλμική λοίμωξη, ακόμη κι έλκος του κερατοειδούς, εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία.
Επειδή είναι συχνά αδύνατο να διαπιστωθεί εάν ο πόνος στα μάτια οφείλεται σε μια μικρή γρατσουνιά, μια βαθιά τριβή ή ένα ξένο σώμα του κερατοειδούς, είναι καλή ιδέα να επισκεφθείτε έναν γιατρό, εάν παρουσιάσετε τυχόν απότομη δυσφορία στο μάτι που δεν υποχωρεί και επιμένει. Έτσι, θα μπορέσετε να προσδιορίσετε την υποκείμενη αιτία.
Ξηροφθαλμία
Μια άλλη πολύ συχνή αιτία δυσφορίας είναι η ξηροφθαλμία. Συνήθως, η ενόχληση που προκαλείται από την ξηροφθαλμία εκδηλώνεται σταδιακά. Μερικές φορές η ξροφθαλμία μπορεί να οδηγήσει σε γδάρσιμο του κερατοειδούς λόγω της συνεχόμενης τριβής.
Εάν με τη χρήση λιπαντικών οφθαλμικών σταγόνων παρουσιάζεται βελτίωση, τότε αυτό είναι δείκτης ότι η αιτία του πόνου είναι η ξηροφθαλμία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ξηροφθαλμία δεν απαιτεί επείγουσα προσοχή. Ωστόσο, ο οφθαλμίατρος μπορεί να προτείνει εξετάσεις για να προσδιορίσει τη σοβαρότητα της ξηρότητας και να σχεδιάσει την αποτελεσματικότερη θεραπεία.
Άλλες, λιγότερο συχνές αιτίες του πρόσθιου οφθαλμικού πόνου περιλαμβάνουν:
- Ροζ μάτια (επιπεφυκίτιδα).
- Οφθαλμικές λοιμώξεις (συμπεριλαμβανομένων των μυκητιασικών).
- Ιρίτιδα (πρόσθια ραγοειδίτιδα).
- Δυσφορία στην χρήση φακών επαφής.
Ενδοφθαλμίτιδα
Τέλος, μια ακόμη πολύ σοβαρή αιτία πόνου στο μάτι είναι μια πάθηση που ονομάζεται ενδοφθαλμίτιδα, η οποία είναι φλεγμονή του εσωτερικού του ματιού. Συνήθως προκαλείται είτε από βακτηριακή λοίμωξη, είτε τραυματισμό στα μάτια, είτε ως αποτέλεσμα επιπλοκής από χειρουργική επέμβαση.
Η ενδοφθαλμίτιδα, εκτός από πόνο στα μάτια, προκαλεί ερυθρότητα, πρησμένα βλέφαρα και μειωμένη όραση.
Αιτίες πόνου στο οπίσθιο μέρος του οφθαλμού
Συχνές αιτίες πόνου σε αυτό το τμήμα του οφθαλμού αποτελούν οι ημικρανίες και οι λοιμώξεις.
Στην περίπτωση των ημικρανιών, ο πόνος εμφανίζεται πάντα στο πίσω μέρος του ενός ματιού και συχνά συνοδεύεται από πόνο στην ίδια πλευρά του κεφαλιού.
Ο πόνος από λοίμωξη συνήθως είναι λιγότερο σοβαρός συγκριτικά με τις ημικρανίες και μπορεί να επηρεάσει και τα δύο μάτια.
Αιτίες πόνου στην περιοχή των ματιών: εξωτερικό τμήμα
Μία από τις πιο κοινές αιτίες πόνου γύρω από τα μάτια είναι το κριθαράκι (κριθή) που εμφανίζεται στο βλέφαρο. Η εμφάνιση του δεν απαιτεί επείγουσα επίσκεψη σ’ έναν οφθαλμίατρο. Μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς στο σπίτι εφαρμόζοντας θερμές κομπρέσες στο βλέφαρο αρκετές φορές την ημέρα, προκειμένου να μετριάσετε τον πόνο.
Άλλες κοινές αιτίες είναι η βλεφαρίτιδα, κι η καταπόνηση των ματιών από την πολύωρη χρήση του υπολογιστή.
Τέλος, μια πολύ λιγότερο συχνή και πολύ πιο σοβαρή αιτία πόνου γύρω από τα μάτια είναι η οπτική νευροπάθεια, η οποία μπορεί να προκαλέσει μόνιμη απώλεια όρασης. Τα συνοδευτικά συμπτώματα είναι συνήθως η μειωμένη οπτική οξύτητα κι η μειωμένη αντίληψη χρωμάτων. Οι ενοχλήσεις κι ο πόνος συνήθως χειροτερεύουν με τις κινήσεις των ματιών.
Η οπτική νευροπάθεια απαιτεί άμεση προσοχή από έναν οφθαλμίατρο κι έναν νευρολόγο. Μεταξύ των ατόμων κάτω των 40 ετών, η σκλήρυνση κατά πλάκας κι άλλες νευρολογικές καταστάσεις είναι οι πιο συχνές αιτίες της οπτικής νευρίτιδας.
Ποια είναι η σωστή θεραπεία για τον πόνο στα μάτια;
Θα πρέπει να θεωρήσετε οποιαδήποτε ενόχληση ως αφορμή για να πραγματοποιήσετε μια οφθαλμολογική εξέταση. Μόνο ένας οφθαλμίατρος μπορεί να προσδιορίσει την ακριβή αιτία του πόνου και να συνταγογραφήσει τη σωστή θεραπεία για την πρόληψη της βλάβης στο μάτι και πιθανώς την μόνιμη απώλεια όρασης.
Συγκεκριμένα, συμβουλευτείτε αμέσως τον γιατρό σας εάν:
- Ο πόνος εμφανίστηκε αμέσως μετά από δραστηριότητες υψηλού κινδύνου για τον τραυματισμό των ματιών, ειδικά εάν δε φορούσατε προστατευτικά γυαλιά.
- Ο πόνος οφείλεται σε τραυματισμό στα μάτια.
- Ο πόνος είναι σοβαρός και συνοδεύεται από θολή όραση ή/και ευαισθησία στο φως.
- Είχατε πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης LASIK και καταρράκτη.
- Έχετε έντονη ερυθρότητα.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να πραγματοποιείτε ετήσιες οφθαλμολογικές εξετάσεις. Είναι, επίσης ιδιαίτερα σημαντικό να ενημερώνετε το γιατρό σας για κάθε τι που μπορεί να αλλοιώσει την όραση και να τραυματίσει τους οφθαλμούς σας. Με αυτόν τον τρόπο, θα λάβετε την πλήρη θεραπεία κι υποστήριξη που χρειάζεστε για να προλάβετε πιθανές επιπλοκές με δυσάρεστα για την όραση αποτελέσματα.
Πηγή:
allaboutvision.com